«Η Γερμανία έχει πάψει να είναι σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα. Επανήλθε σε μεσαιωνικές συνθήκες. Δυσοίωνο χαρακτηριστικό της σημερινής κατάστασης είναι η αγριότητα και η περιφρόνηση όλων των νομικών κανόνων που αποτελούν το ιερό και το απαραβίαστο κάθε πολιτισμένου κράτους. Βαθύτερη σημασία είναι η αυταρέσκεια με την οποία αντιμετωπίζεται η προσφυγή σε φρικιαστικές, μεσαιωνικές πολιτικές μεθόδους».

Γιώργος ΛυκοκάπηςΓιώργος Λυκοκάπης

Το απόσπασμα των λονδρέζικων Times στις 3 Ιουλίου του 1934 περιγράφει το διήμερο βίας, τρόμου και αίματος που είχε προηγηθεί στην Γερμανία. Τότε που η μυστική αστυνομία της Γκεστάπο και οι μαυροφορεμένοι άνδρες των SS έπνιξαν στο αίμα το «πραξικόπημα» που σχεδιαζόταν κατά του Καγκελαρίου Αδόλφου Χίτλερ.

Παραδόξως πολλοί από τους «πραξικοπηματίες», συνελήφθησαν με τις πυτζάμες να κοιμούνται ήσυχοι, κάποιοι με τις οικογένειες τους, χωρίς να έχουν ακολουθήσει τους στοιχειώδεις συνωμοτικούς κανόνες.

Η πλειοψηφία από αυτούς εκτελέστηκε με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς δίκη, συχνά με φρικιαστικό τρόπο.

Τα Τάγματα Εφόδου

Κανείς από τα θύματα δεν ήταν κομμουνιστής, σοσιαλιστής ή Εβραίος (το πρώτο πογκρόμ κατά της εβραϊκής κοινότητας στην Γερμανία θα γίνει τον Σεπτέμβρη του 1938). Όλα τα θύματα ήταν κορυφαία στελέχη του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, η ηγεσία της παραστρατιωτικής οργάνωσης του κόμματος, των διαβόητων Ταγμάτων Εφόδου (SA) και ορισμένοι συντηρητικοί πολιτικοί. Επισήμως 80 νεκροί, ο πραγματικός αριθμός όμως είναι σίγουρα μεγαλύτερος.

Η σφαγή έμεινε στην ιστορία ως «Η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών», ένα αιματηρό ξεκαθάρισμα λογαριασμών που κατέστησε τον Αδόλφο Χίτλερ απόλυτο κυρίαρχο στην Γερμανία.

Είχε προηγηθεί λίγους μήνες πριν η ψήφιση του διατάγματος «Προστασίας του λαού και του κράτους» που ανέστειλε βασικά άρθρα του Συντάγματος και έδωσε τρομακτικές εξουσίες στον Αδόλφο Χίτλερ. Ένα μεγάλο κόμμα της αντιπολίτευσης, το κομμουνιστικό, απαγορεύτηκε και κυνηγήθηκε με σκληρότητα από το νέο καθεστώς.

Ο Χίτλερ κατηγορούσε (ψευδώς) τους κομμουνιστές ως υπεύθυνους για τον «περίεργο» εμπρησμό του γερμανικού κοινοβουλίου (Ραϊχσταγκ), τον Φεβρουάριο του 1933, έναν μήνα μετά από την άνοδο του στο αξίωμα της καγκελαρίας.

Όμως δεν αρκέστηκε μόνο σε αυτούς. Απαγορεύτηκε και το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ως «συνοδοιπόρος» των κομμουνιστών, παρόλο οι σχέσεις μεταξύ των δύο κομμάτων της αριστεράς ήταν πολεμικές (οι κομμουνιστές αποκαλούσαν τους σοσιαλδημοκράτες υβριστικά ως «σοσιαλοφασίστες»).

Ιστορική έχει μείνει η απειλή που είχε εκτοξεύσει ο Χίτλερ στον αρχηγό των σοσιαλδημοκρατών «Δεν χρειάζεστε πια. Έχει σημάνει η καμπάνα του θανάτου σας».

Οι «αυθεντικοί» ναζί και οι… βιολέτες

Εκείνη την περίοδο ιδρύθηκε το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης το Νταχάου, και η μυστική αστυνομία της Γκεστάπο. Ταυτοχρόνως οι αιτήσεις πολιτών για έγγραφή στο ναζιστικό κόμμα πολλαπλασιάστηκαν σε τέτοιο βαθμό, που εξαγρίωσαν τους παλαιούς ναζί. Αποκαλούσαν ειρωνικά «βιολέτες» όλο αυτό το τσούρμο των καιροσκόπων που παλαιότερα δεν περνούσαν ούτε απ’ έξω από τα γραφεία του κόμματος (ο Μπενίτο Μουσολίνι μάλλον επιβεβαιώθηκε όταν έλεγε «η μάζα είναι μία πόρνη, που ακολουθεί τον νικητή»).

Δεν υπήρχε κανένα περιθώριο αντίδρασης, όταν οι πιο φανατικοί οπαδοί του Χίτλερ, τα Τάγματα Εφόδου, περιπολούσαν κάθε βράδυ ένοπλοι, με απειλητικές διαθέσεις. Σε αυτές τις συνθήκες έμοιαζε τίποτα να μην απειλεί την εξουσία του Χίτλερ. Εκτός ίσως από την «δεύτερη επανάσταση» για την οποία αδημονούσαν οι οπαδοί των ταγμάτων.

Η πρώτη επανάσταση η εθνικιστική είχε πραγματοποιηθεί. Με την άνοδο στην εξουσία του Χίτλερ θα άρχιζε αμέσως ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας σε αντίθεση με ότι προβλέπονταν στην «προδοτική» συνθήκη που είχε υπογραφεί στις Βερσαλλίες.

Η δεύτερη επανάσταση θα ήταν κοινωνική, η εφαρμογή κάποιων σοσιαλιστικών ιδεών που ήταν διάσπαρτες στο πρόγραμμα του ναζιστικού κόμματος, με πιο δημοφιλή την εθνικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων. Ο Χίτλερ είχε εγκαταλείψει νωρίς τα δημαγωγικά αυτά συνθήματα, καθώς είχε συμμαχήσει με τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς κύκλους της Γερμανίας, οι οποίοι χρηματοδοτούσαν γενναιόδωρα το κόμμα του.

Όχι όμως και η ριζοσπαστική πτέρυγα των Ταγμάτων Εφόδου. Για αυτούς το καπιταλιστικό κεφάλαιο της Γερμανίας ήταν μία διεφθαρμένη ελίτ που δεν είχε καμία θέση στην εθνικοσοσιαλιστική κοινωνία. Ήταν το μισητό «προφιταριάτο» (από το profit) το οποίο έπρεπε να είναι ο επόμενος στόχος μετά τους κομμουνιστές.

Φυσικά θα ακολουθούσαν τα «παράσιτα» οι Εβραίοι, καθώς τα Τάγματα είχαν ξεκαθαρίσει πως δεν θα έμεναν μόνο στο μποϊκοτάζ τον καταστημάτων τους, αλλά ανυπομονούσαν να πάρουν τα όπλα για να ξεκινήσει η φυσική εξόντωση τους. Ο Χίτλερ γνώριζε πολύ καλά πως είχε ανέβει στην εξουσία χάρη στα ρόπαλα και στα μαχαίρια των ταγμάτων που είχαν αιματοκυλίσει τους δρόμους της Γερμανίας τα προηγούμενα χρόνια.

Δεν είχαν κάποιο συγκροτημένο πρόγραμμα, αλλά υπάκουαν στα πολεμικά τους ένστικτα που είχαν καλλιεργηθεί στα πολεμικά χαρακώματα και στα οδοφράγματα. Διψούσαν για αίμα και τραγουδούσαν απειλητικά τις νύχτες «Τροχίζουμε τα μαχαίρια μας στο πεζοδρόμιο»…

Το πραξικόπημα της μπυραρίας

Υποστηρικτής της «δεύτερης επανάστασης» ήταν ο ίδιος ο αρχηγός των Ταγμάτων Εφόδου, ένας θηριώδης αξιωματικός ο Ερνστ Ρεμ, στενός φίλος του Χίτλερ. Ο Ρεμ, βετεράνος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μαχητικός ακτιβιστής εθνικιστικών παραστρατιωτικών οργανώσεων, εντάχθηκε από την δεκαετία του ’20 στο περιθωριακό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (το οποίο θα μετονομαστεί σε εθνικοσοσιαλιστικό).

Εκεί γνώρισε το πιο χαρισματικό στέλεχος του κόμματος, τον νεαρό δεκανέα Αδόλφο Χίτλερ. Το κόμμα οργάνωνε συγκεντρώσεις σε μπυραρίες, όπου φανατικοί εθνικιστές και οργισμένοι βετεράνοι άκουγαν τον Χίτλερ να δημαγωγεί κατηγορώντας για την ήττα της Γερμανίας στον Πρώτο Παγκόσμιο τους Εβραίους, τους κομμουνιστές και τους «προδότες πολιτικούς» που υπέγραψαν την ατιμωτική Συνθήκη των Βερσαλλιών.

Ένα χρόνο μετά την «Πορεία στην Ρώμη» τον Οκτώβρη του 1922 που σήμανε την άνοδο του φασισμού στην Ιταλία, ο Χίτλερ με τον Ρεμ θεώρησαν πως ήρθε η ώρα για την βίαιη ανατροπή της νεότευκτης γερμανικής δημοκρατίας με πραξικόπημα.

«Το πραξικόπημα της μπυραρίας» όπως ονομάστηκε απέτυχε παταγωδώς και οι Χίτλερ και Ρεμ φυλακίστηκαν. Από τότε πορεύτηκαν μαζί (χώρισαν για μερικά χρόνια όταν ο Ρεμ ταξίδεψε στην Βολιβία για να αναλάβει θέση συμβούλου στον στρατό της λατινοαμερικάνικης χώρας) και έγιναν πολύ καλοί φίλοι. Ο Ρεμ είχε τέτοια οικειότητα με τον Χίτλερ που του απευθύνονταν στον ενικό, κάτι που απέφευγαν άλλα στελέχη του κόμματος.

Ο Ρεμ ήταν ο εμπνευστής των Ταγμάτων Εφόδου. Ξεκίνησαν ως ομάδες περιφρούρησης των συγκεντρώσεων του κόμματος και εξελίχθηκαν σε μία τρομακτική παραστρατιωτική οργάνωση. Ο ίδιος ο Χίτλερ στις δημόσιες συγκεντρώσεις του κόμματος εμφανιζόταν με το χαρακτηριστικό καφέ πουκάμισο, το σήμα κατατεθέν των ταγμάτων. Έλεγε χαρακτηριστικά «ότι είστε το χρωστάτε σε μένα, ότι είμαι το χρωστάω σε εσάς».

Συνονθύλευμα εξτρεμιστών τραμπούκων

Ένα πολύ δημοφιλές εμβατήριο των ναζί το «Horst Wessel lied» αναφέρεται σε ένα νεαρό μέλος των ταγμάτων που είχε σκοτωθεί σε συμπλοκή με τους κομμουνιστές. Είχαν φτάσει το 1933 να αριθμούν 3 εκατομμύρια μέλη που αποτελούνταν από άγριους βετεράνους, φανατικούς εθνικιστές νεολαίους, λούμπεν στοιχεία, μαστροπούς, ανθρώπους του υποκόσμου, ένας στρατός φανατικών εξτρεμιστών. Με την άνοδο στην εξουσία του Χίτλερ είχαν αποθρασυνθεί.

Η φιλοδοξία του Ρεμ ήταν τα Τάγματα Εφόδου να γίνουν ο «λαϊκός στρατός» της Γερμανίας και να υποκαταστήσουν τον γερμανικό στρατό που αποτελούνταν από 100000 οπλίτες και αξιωματικούς. Η πρόθεση αυτή σόκαρε την άρχουσα τάξη που είχε ανεχτεί αρχικά τον ναζισμό, για την αντιμετώπιση του «κομμουνιστικού κινδύνου».

Πλέον άρχισε να βλέπει με τρόμο το χάος από την αυξανόμενη βίαιη δραστηριότητα των ταγμάτων. Ακόμα και το μικρό Καθολικό Κόμμα του Κέντρου δεν γλίτωσε από την μανία τους, με τον αρχηγό του να ξυλοκοπείται άγρια κατά την διάρκεια ομιλίας του.

Το ίδιο το καθεστώς αποφασίζει να εκθέσει τον εξτρεμισμό των ταγμάτων, σε μία έκθεση τον Ιούλιο του 1933 ενός ναζιστή αξιωματούχου του υπουργείου εσωτερικών που προκάλεσε σάλο στην Γερμανία. Αναφέρεται σε σαδιστικά βασανιστήρια που υπέστησαν ακόμα και φιλήσυχοι «νοικοκυραίοι» στα χέρια των ανδρών των ταγμάτων, καθώς πολλά μέλη τους βρήκαν την ευκαιρία να λύσουν τις προσωπικές τους διαφορές, τρομοκρατώντας πολίτες αδιακρίτως.

Άρχιζαν να θυμίζουν όλο και περισσότερο συμμορίες αλητών καθώς προκαλούσαν (συχνά υπό την επήρεια μέθης) καβγάδες με την παραμικρή αφορμή και ταυτοχρόνως πουλούσαν προστασία σε καταστήματα, οίκους ανοχής και χαρτοπαικτικές λέσχες. Ο ίδιος ο Ρεμ αναγκάστηκε να δηλώσει πως «θα απομονώσουμε τους άνανδρους που λερώνουν την τιμημένη μας στολή».

Ήταν εμφανές πως είχε βρεθεί σε δύσκολη θέση. Γνώριζε πως όλη η Γερμανία συζητούσε τις ομοφυλοφιλικές σεξουαλικές προτιμήσεις του, όπως και τα ομοφυλοφιλικά σεξουαλικά σκάνδαλα άλλων ηγετικών στελεχών των Ταγμάτων Εφόδου, παρά την επίσημη ομοφοβία του καθεστώτος.

Ο Χίτλερ γνώριζε πως το ανώτατο επιτελείο του γερμανικού στρατού είχε θορυβηθεί, καθώς έβλεπαν ένα συνονθύλευμα τραμπούκων να απειλεί την ιεραρχία των Γερμανών αξιωματικών. Μία αναφορά του Γερμανού στρατηγού Μπράουχιτς στον υπουργό Άμυνας ανέφερε εμφατικά «Δεν θα αφήσουμε τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας στα χέρια αλητών και ομοφυλόφιλων».

Ο νέος Καγκελάριος γνώριζε επίσης πολύ καλά πως το κατεστημένο των βαρόνων, των γαιοκτημόνων, των ανώτατων αξιωματικών στου στρατού τον απεχθάνονταν. Ο γηραιός στρατάρχης Πρόεδρος Χίντεμπουργκ, που είχε αναθέσει την καγκελαρία στον Χίτλερ, τον αποκαλούσε περιφρονητικά «ο Βοημός δεκανέας».

Αιματοβαμμένες εκκαθαρίσεις

Ένας άνθρωπος του Χίντεμπουργκ, ο αντικαγκελάριος της χιτλερικής κυβέρνησης Φρανς Φον Πάπεν έλεγε κάτι πολύ χειρότερο «με τη πρώτη ευκαιρία θα τον ξεφορτωθούμε και θα τον αφήσουμε να σκούζει». Μία δημόσια ομιλία του βαρώνου Πάπεν σε πανεπιστήμιο είχε προβληματίσει έντονα τον Χίτλερ.

Ο Πάπεν στηλίτευσε την βίαιη συμπεριφορά των Ταγμάτων Εφόδου και δήλωσε καταχειροκροτούμενος πως «υπάρχει κίνδυνος δεύτερης επανάστασης. Ο μπολσεβικισμός μπορεί να επιβληθεί ακόμα και από ένα αντιμπολσεβικικό καθεστώς».

Άρχισαν πλέον να ακούγονται φήμες και ψίθυροι ότι επίκειται στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον των ταγμάτων που θα μπορούσε να στραφεί και εναντίον του Χίτλερ. Τα Τάγματα Εφόδου δεν θα είχαν καμία ελπίδα απέναντι στους έμπειρους και άριστα εκπαιδευμένους αξιωματικούς του γερμανικού στρατού.

Ήταν γνωστές επίσης οι φιλοδοξίες ενός πρώην Καγκελαρίου, του στρατηγού Κουρτ Βαν Σλάιχερ να γίνει δικτάτορας της Γερμανίας σε συνεργασία με «αποστάτες» του ναζιστικού κόμματος. Ο Σλάιχερ είχε εκτεταμένες επαφές με τον Γκρέγκορ Στράσσερ, ένα ηγετικό στέλεχος της «αριστερής» πτέρυγας των ναζί που είχε πέσει σε δυσμένεια.

Τα ηγετικά στελέχη του ναζιστικού κόμματος Ράινχαρντ Χάιντριχ, ο υπουργός εσωτερικών Χέρμαν Γκαίρινγκ και ο αρχηγός των SS Χάινριχ Χίμλερ οι πιο στενοί συνεργάτες του Χίτλερ τον πίεζαν να επιβληθεί.

Ο Χίτλερ δίσταζε να συγκρουστεί με τον παλιό του φίλο μέχρι τις 25 Ιουνίου του 1934. Εκείνη την ημέρα επισκέφτηκε την οικία του Προέδρου Χίντεμπουργκ. Ο σεβαστός γηραιός στρατάρχης, την οργή του οποίου έτρεμε μέχρι και ο Χίτλερ, χαρακτηρίζει τα Τάγματα Εφόδου κίνδυνο για την Γερμανία και απειλεί ευθέως τον Χίτλερ με στρατιωτικό νόμο κάτι που θα σήμανε το τέλος της εξουσίας του.

Τα δεδομένα αλλάζουν και ο Χίτλερ αποφασίζει να δράσει αστραπιαία. Με αφορμή μία συγκέντρωση του Ρεμ και άλλων στελεχών των ταγμάτων στις 26 Ιουνίου στο Μόναχο μιλάει ανοιχτά για προετοιμασία πραξικοπήματος και διατάζει πιστούς του SS να το πνίξουν στο αίμα. Επικεφαλής των αποσπασμάτων θανάτου τέθηκε ο ίδιος ο Χίτλερ ο οποίος πέταξε με αεροπλάνο μέχρι το Μόναχο, για να εισβάλει με πάνοπλους SS αργά το βράδυ στο ξενοδοχείο που κοιμόντουσαν οι παλιοί του σύντροφοι. Τους έψαχναν στην κυριολεξία πόρτα-πόρτα.

Εκτελούν αμέσως έναν επιτελάρχη των ταγμάτων που τον έπιασαν αγκαλιά με τον νεαρό οδηγό του. Οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν σε φυλακή του Μοναχού ανάμεσα τους ένας μισόγυμνος και αγουροξυπνημένος Ερνστ Ρεμ, σκιά του παλιού του εαυτού και ο Καρλ Ερνστ αρχηγός των SA Βερολίνου που γνώριζε πολλά για την πυρκαγιά του Ραϊχσταγκ και έπρεπε να σωπάσει.

Τον Ρεμ είχε συλλάβει αυτοπροσώπως ο Χίτλερ κατηγορώντας τον για προδοσία. Μόνο σε αυτόν δόθηκε ένα πιστόλι με μία σφαίρα για να αυτοκτονήσει, κάτι που ο Ρεμ αρνήθηκε περήφανα για να πέσει και αυτός τελικά νεκρός από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος.

Με οδηγό την παράνοια

Τελικά κανένα πραξικόπημα δεν σχεδιάζονταν. Η συγκέντρωση αφορούσε κάποιες εσωκομματικές διαδικασίες ρουτίνας, απλώς τα στελέχη των ταγμάτων βρέθηκαν στον λάθος τόπο, την λάθος στιγμή. Ενδεικτικό για την σύγχυση που επικρατούσε είναι πως πολλοί φώναζαν πριν εκτελεστούν το σύνθημα «Χάιλ Χίτλερ», θεωρώντας πως είχε εκδηλωθεί μοναρχικό πραξικόπημα.

Οι εκκαθαρίσεις επεκτάθηκαν και σε άλλες πόλεις. Ανάμεσα στα θύματα υπήρξαν ακόμα και αστοί πολιτικοί. Ήταν ένα αιματοβαμμένο μήνυμα στο κατεστημένο από τον Χίτλερ ότι δεν θα ανεχτεί την αμφισβήτηση της εξουσίας του.

Ο στρατηγός Σλάϊχερ μαζί με την γυναίκα του, ο «αποστάτης» Στράσσερ, ένας ιερέας παλιός εξομολογητής του Χίτλερ, ακόμα και ο γηραιός Βαρώνος Καρ, 75 ετών, που χρόνια πριν είχε καταστείλει αποφασιστικά την απόπειρα πραξικοπήματος του Χίτλερ το 1923, όλοι τους δολοφονήθηκαν άγρια.

Μόνο ο Φον Πάπεν γλίτωσε γιατί ήταν προσωπικός φίλος του στρατάρχη Χίντεμπουργκ, όχι όμως ο γραμματέας και ο λογογράφος του που βρήκαν φρικτό θάνατο. Υπήρχαν και «παράπλευρες απώλειες» όπως ο μουσικός Γουίλι Σμιντ που τον άρπαξαν από το σπίτι του μπροστά στα μάτια της γυναίκας και των μικρών παιδιών του και φυσικά τον εκτέλεσαν.

Για να αποδειχθεί απλή συνωνυμία με ένα ναζί Σμιντ που ήταν στενός φίλος του Στράσσερ. Το καθεστώς ζήτησε συγνώμη και επέστρεψε την σορό στην οικογένεια σε ένα σφραγισμένο φέρετρο. Υπήρχε μία αυστηρή εντολή από την Γκεστάπο, «να μην ανοιχτεί ποτέ».

Ακολούθησαν τα θερμά συγχαρητήρια του γενικού επιτελείου στρατού και του Προέδρου Χίντεμπουργκ (ο οποίος πέθανε λίγο μετά). Οι SS έγιναν οι πραιτοριανοί του νέου καθεστώτος. Εκπροσωπούσαν την αριστοκρατία του κόμματος, την ελίτ, όχι τους πληβείους όπως τα μέλη των ταγμάτων. Οι άνδρες των ταγμάτων εντάχθηκαν στην συντριπτική τους πλειοψηφία στον γερμανικό στρατό όταν το καθεστώς επανέφερε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Μια συνεργασία με stavroslygeros.gr

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here