Πολλά γράφτηκαν για την «εξέγερση των Καταλανών» και το περιβόητο δημοψήφισμά τους. Οι περισσότεροι πήραν την θέση του αδύναμου λαού, που έχει λέει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.

Του Σάκη Καρανικολόπουλου

Εγώ λοιπόν πιστεύω ότι σε όλο αυτό μάλλον βοήθησε η κατασταλτική πολιτική του Ραχόι που παρουσιάστηκε στο λαϊκό συλλογικό σαν ένας νέος δικτάτορας. Σαν ένας νέος Φράνκο που έβαλε τα όπλα αντιμέτωπα με την δημοκρατία.

Όμως όταν κοιτάμε μέσα από το πρίσμα της ταξικής διαπάλης, τι είναι αυτό που αληθινά διακυβεύεται στην Ισπανία;

Είναι άραγε ένα εθνικιστικό υπόβαθρο που ωθεί τους Καταλανούς για ανεξαρτησία;

Η ιστορία της Ισπανίας είναι ένας πόλεμος μεταξύ δουκάτων και κομητειών. Μεταξύ δηλαδή μεγάλων τσιφλικάδων γαιοκτημόνων του 13ου και 14ου αιώνα.

Γαιοκτήμονες που ένωσαν τις περιουσίες και τη γη τους, δημιουργώντας βασίλεια, τα οποία σταθεροποιήθηκαν στο μεγάλο βασίλειο της Ισπανίας.

Η αλήθεια είναι ότι η Καταλονία (εκτός από την περίοδο της δικτατορίας του Φράνκο, όπου είχε απαγορευτεί ακόμα και η καταλανική γλώσσα), απολάμβανε ιδιαίτερα προνόμια.

Η γλώσσα τους είναι αναγνωρισμένη επίσημα και εκφράζονται απόλυτα ελεύθερα σε ότι αφορά την πολιτιστική τους παράδοση. Έχουν ακόμα και δικιά τους σημαία (συμβολίζει τα 4 ματωμένα δάχτυλα του Κάρολου του Φαλακρού, ο οποίος τα βούτηξε στη πληγή του Βιλφρέδου του Τριχωτού και τα πασάλειψε πάνω στην χρυσή του ασπίδα… Δεν κάνω πλάκα!!! Όντως αυτό συμβολίζει η σημαία!!!).

Οπότε ποιος είναι ο ουσιαστικός λόγος του αιτήματος για απόσχιση και για δημοψήφισμα, αφού το εθνικιστικό κομμάτι δεν φαίνεται να ευσταθεί, από την ώρα που υπάρχουν πλήρη και ισότιμα δικαιώματα στους Καταλανούς και μάλλον δεν νιώθουν «μειονότητα» στην Ισπανία με ιστορικά κριτήρια;

Ο λόγος έγκειται στο ότι νιώθουν αδικημένοι οικονομικά. Πιστεύουν ότι συμβάλουν περισσότερο από κάθε άλλη αυτόνομη κοινότητα στην υπερεθνική οικονομία της χώρας. Είναι μια από τις πλουσιότερες περιοχές της Ισπανίας με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη βιομηχανία. Νιώθουν λοιπόν ότι το σύστημα τους αδικεί και τους «κλέβει» τον πλούτο που παράγουν.

Προφανώς μιλάμε για μια περιοχή που η αστική τάξη είναι αρκετά μεγάλη ακόμα σε σχέση με άλλες αυτοδιοίκητες περιοχές της Ισπανίας. Άρα νιώθουν και αρκετά δυνατοί να αμφισβητήσουν το οικονομικό status.

Το βαθύτερο λοιπόν κίνητρο του δημοψηφίσματος στην Καταλονία, πιστεύω, δεν είναι πολιτικό και ιστορικό, ούτε εθνικιστικό.

Είναι ένα «καπρίτσιο» της ανεπτυγμένης αστικής τάξης της Καταλονίας η οποία έρχεται σε σύγκρουση με την παραπαίουσα αστική τάξη ευρύτερα της Ισπανίας. Είναι μια σύγκρουση αστικών και κεφαλαιοκρατικών συμφερόντων περισσότερο, που αμφισβητούν ακόμα και το οικονομικό status της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κι αυτό το «καπρίτσιο» της αστικής τάξης καλό είναι να το εξηγήσω λίγο περισσότερο:

Με την λέξη «καπρίτσιο» της αστικής τάξης, εννοώ ακριβώς  την προσπάθεια των μεσαίων στρωμάτων της Καταλανίας να βρουν έναν τρόπο ώστε να διατηρηθούν τα οικονομικά τους κεκτημένα καθώς παρακολουθούν ένα Ισπανικό κράτος να φτωχοποιεί όλο και περισσότερο κόσμο σταδιακά (Η πιστοληπτική ικανότητα της Ισπανίας υποβαθμίζεται από την Standard&Poor’s από το 2009. Πολύ πριν «σκάσει» δηλαδή σε μάς η Ελληνική κρίση, ενώ ακολουθεί δημόσιος δανεισμός, ανεργία που αγγίζει το 2010 το 20% και γενικά από το 2012 κι έπειτα, οι Ισπανοί ζουν ένα συνολικό κλίμα οικονομικής λιτότητας).

Η αντίδραση κι εκεί ήταν το γνωστό κίνημα των «αγανακτισμένων» και η άνοδος των σοσιαλδημοκρατών podemos.

Η αστική τάξη των Καταλανών οι οποίοι παρακολουθούν τα τελευταία 10 χρόνια αυτήν την γενικότερη «παραγωγή νεόπτωχων» Ισπανών αρχίζουν να ωριμάζουν τις ιδέες για απόσχιση και οικονομική αυτονομία (την πολιτική αυτονομία την έχουν έτσι κι αλλιώς).

Αυτό όμως αποτελεί και τις προϋποθέσεις που θα πυροδοτούσαν ένα ντόμινο και για άλλες πιθανές απαιτήσεις αποσχίσεων, άλλων «πρώην κομιτάτων» (πχ των Βάσκων).  Μια ευρύτερη σύγκρουση μικροαστικών πεποιθήσεων την οποία ο Ραχόι θέλησε να φρενάρει με λάθος τρόπο κατά την γνώμη μου.

Αν δεν χρησιμοποιούσε την καταστολή και άφηνε το δημοψήφισμα να γίνει κανονικά, τότε θα είχε προσεγγίσει περισσότερο το λαϊκό αίσθημα, αλλά τελικά, θα το έβγαζε έτσι κι αλλιώς αντισυνταγματικό και άκυρο, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι!!!

Στην τελική όμως έχουν δίκιο οι Καταλανοί να διαμαρτύρονται;

Ο ρόλος ενός σύγχρονου αστικού κράτους δεν είναι άλλωστε να αναδιανέμει αναλογικά τον πλούτο;

Μια πολιτεία αν θέλει να λέγεται δίκαιη πρέπει να μεριμνά ώστε να υπάρχει αναλογική αναδιανομή του πλούτου. Αυτή η αναδιανομή όμως σημαίνει και άμεση παρέμβαση του κράτους στην ιδιωτική οικονομία, άρα αστάθεια στο επενδυτικό κλίμα και την κεφαλαιοκρατική αναπαραγωγή. Κάτι που οξύνει περαιτέρω την οικονομική κρίση και διώχνει τους κεφαλαιοκράτες επενδυτές.

Επενδυτές όμως, που σήμερα είναι τις περισσότερες φορές καιροσκόποι. Δηλαδή παίζουν περισσότερο με τις αξίες της αγοράς χρήματος παρά με την παραδοσιακή επένδυση στην βιομηχανική παραγωγή και την λεγόμενη «πραγματική οικονομία».

Αν θέλουμε να το συνοψίσουμε σε ένα δίλημμα είναι το εξής:

Τι θέλει μια πολιτεία; Επενδυτές ή κοινωνική δικαιοσύνη;

Όσο περισσότερο στρέφεται μια κυβερνητική πολιτική στην προσέλκυση επενδύσεων, τόσο θα χάνει στο πεδίο της κοινωνικής δικαιοσύνης και αντίστροφα όσο περισσότερο κοινωνικά δίκαιη θέλει να γίνει, τόσο οι επενδυτές θα απομακρύνουν τα κεφάλαιά τους.

Οι πολίτες όμως οφείλουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους και σε ένα δημοκρατικό πλαίσιο με συνδικαλισμό και εργατικά δικαιώματα, οι πρώτοι που θα αντιδράσουν είναι οι οργανωμένοι εργάτες (αν και το ποιοι αποτελούν την σύγχρονη εργατική τάξη τόσο στην Ισπανία όσο και σε όλη την Ευρώπη σηκώνει από μόνο του πολύ συζήτηση).

Οι νεόπτωχοι πολίτες που δηλώνουν πλέον έκπτωτοι της μεσαίας τάξης αρχίζουν να ταυτίζονται με τις εργατικές διεκδικήσεις και δημιουργούνται κινήματα. Τα κινήματα αυτά καταστέλλονται και μαζί τους περιστέλλεται και η ίδια η δημοκρατία από την εναπομείνασα αστική τάξη, η οποία έχει πάντα ευκολότερα επιρροή με τα επιχειρηματικά lobbies στη κυβερνητική πολιτική.

Πρέπει λοιπόν να επιβληθεί η δημόσια τάξη και η κοινωνική ειρήνη έναντι των κινημάτων που διεκδικούν αυτά που χάσανε και υπέρ αυτών που τα διατηρούν ακόμα.

Αυτός ο κοινωνικός αυτοματισμός έχει κάποιο όριο. Υπάρχει ανάλογα την περίπτωση μια κρίσιμη μάζα που θα εκφραστεί αλλιώς. Κι αρχικά θα εκφραστεί μέσα από τις εκλογές.

Άλλες φορές θα ενισχύσει την σοσιαλδημοκρατία (Podemos. ΣΥΡΙΖΑ για παράδειγμα) ή θα μπορεί να μετακινηθεί ακόμα και προς παρτικουλαριστικού περιεχόμενου κόμματα. (Για να πω ευγενικά όλα αυτά τα φασιστοναζιστικά σχήματα που ξεφυτρώνουν παντού στην Ευρώπη. Δεν θα παραξενευτώ καθόλου αν το δω και στην Ισπανία).

Έτσι λοιπόν είναι εξηγήσιμη και η κατασταλτική αντίδραση του Ραχόι λοιπόν, ο οποίος εκδήλωσε τα κρυφοφασιστικά του αντανακλαστικά, επειδή και μόνο ένιωσε να απειλούνται τα συνολικά συμφέροντα της αστικής τάξης της χώρας του και φυσικά βρήκε την ανάλογη υποστήριξη από τους ομοϊδεάτες με κοινά συμφέροντα και Χριστιανοδημοκρατικές αντιλήψεις στην υπόλοιπη Ευρώπη…

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here