Ο ιός του δυτικού Νείλου (Ιός ΔΝ) παρουσιάζει φέτος αυξημένη δραστηριότητα στην Ευρώπη και τη χώρα μας με γρήγορη εξάπλωση και  απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, από την αρχή του 2018 μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί 234 επιβεβαιωμένα κρούσματα στην Ελλάδα, με 27 καταγεγραμμένους θανάτους, ενώ 26 άνθρωποι νοσηλεύονται με επιπλοκές (11 εκ των οποίων στην εντατική) σε νοσοκομεία της χώρας.

Του Αργύριου Τσακάλη

Ο ιός πήρε το όνομα του από την επαρχία του Δυτικού Νείλου στην Ουγκάντα όπου πρωτοαναγνωρίστηκε το 1937, και έκτοτε καταγράφει επιδημίες ανά τον κόσμο, με τις μεγαλύτερες να έχουν καταγραφεί ιστορικά στις χώρες Ρουμανία, Ελλάδα, Ρωσία, Ισραήλ και ΗΠΑ. Από το 2010 και μετά, καταγράφονται ετησίως -κάθε καλοκαίρι και φθινόπωρο- κρούσματα της λοίμωξης από τον ιό σε ανθρώπους και ζώα στη χώρα μας. Την τετραετία 2010-2014 καταγράφηκαν συνολικά 79 θάνατοι στην Ελλάδα.

Το 79-80% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό ΔΝ παραμένουν χωρίς συμπτώματα.
Το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο (εικόνα παρόμοια της γρίπης με πυρετό, κακουχία, πονοκέφαλο, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, διάρροιες, εμετούς, πρησμένους λεμφαδένες. Ποσοστό 1%  όμως (κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας) θα αναπτύξουν τη σοβαρή μορφή της νόσου, που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή οξεία χαλαρή παράλυση). Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, διαταραχή επιπέδου συνείδησης και συμπεριφοράς (απάθεια, λήθαργο, σύγχυση, κώμα), νευρολογικά συμπτώματα (αστάθεια, διαταραχή βάδισης και κινητικότητας, τρέμουλο, σπασμούς, παράλυση), σοβαρή μυϊκή αδυναμία, διαταραχές όρασης.

Στον πυρετό του ΔΝ (ήπια μορφή της νόσου), τα συμπτώματα των μη επιπλεγμένων λοιμώξεων διαρκούν συνήθως 3 έως 6 ημέρες , ενώ σε ασθενείς με νευρο-διεισδυτική νόσο (σοβαρή μορφή της νόσου) η θνητότητα στη χώρα μας βάσει στοιχείων 2010-2013 ήταν 12-20%.

Σύμφωνα με το Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), κατά τη φετινή περίοδο 2018, έχει καταγραφεί πρώιμη έναρξη της κυκλοφορίας του ιού σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στη χώρα μας, με την εμφάνιση ανθρώπινων περιστατικών από τα τέλη Μαΐου με κρούσματα σε αρκετούς οικισμούς, στις Περιφερειακές Ενότητες Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Ημαθίας, Πέλλας, Κιλκίς, Σερρών, Ροδόπης, Ξάνθης, Βοιωτίας, Δυτικής Αττικής, Εύβοιας, Πειραιώς και Νήσων, Αργολίδας, Κορινθίας, Ρεθύμνου, ενώ χθες εμφανίστηκε και το πρώτο κρούσμα στο δήμο Λάρισας.

Από τα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ από τα 234 κρούσματα, τα 183 παρουσίασαν εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ, εγκεφαλίτιδα ή/και μηνιγγίτιδα ή/και οξεία χαλαρή παράλυση) και 51 είχαν ήπιες εκδηλώσεις (εμπύρετο νόσημα). Το ΚΕΕΛΠΝΟ αναμένει τη διάγνωση περαιτέρω κρουσμάτων το ερχόμενο διάστημα και θεωρεί πιθανή την εμφάνιση κρουσμάτων της λοίμωξης από ιό ΔΝ και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές.

Η ανθρώπινη λοίμωξη είναι συχνότερα το αποτέλεσμα των τσιμπημάτων από τα μολυσμένα κουνούπια. Τα κουνούπια μολύνονται όταν θρέφονται από μολυσμένα πουλιά, τα οποία κυκλοφορούν τον ιό στο αίμα τους για λίγες μέρες. Ο ιός ΔΝ μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο και στα ζώα, όπου μπορεί να πολλαπλασιαστεί και πιθανώς να προκαλέσει ασθένεια.

Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω επαφής με άλλα μολυσμένα ζώα, το αίμα ή τους ιστούς τους.

Οι σκύλοι και οι γάτες μολύνονται επίσης, αλλά σπάνια αναπτύσσουν τη νόσο από τον ιό ΔΝ. Στην Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία, η θνησιμότητα στα πτηνά που σχετίζεται με τη μόλυνση με τον ιό του ΔΝ είναι σπάνια. Σε εντυπωσιακή αντίθεση, ο ιός είναι εξαιρετικά παθογόνος για τα πουλιά στην Αμερική. Τα μέλη της οικογένειας των κοράκων είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα, αλλά ο ιός έχει ανιχνευθεί σε νεκρά πουλιά από περισσότερα από 250 είδη.

Η διάγνωση της λοίμωξης μπορεί να γίνει με ειδικό τεστ αίματος  που θα ζητήσει ο γιατρός στο μικροβιολογικό εργαστήριο. Σε ύποπτα κρούσματα κρίνεται σκόπιμο να απευθυνθούμε στο γιατρό μας ή στο κοντινότερο νοσοκομείο. Σε περιπτώσεις σοβαρής νόσησης γίνεται εισαγωγή στο νοσοκομείο, στενή παρακολούθηση, συμπτωματική αντιμετώπιση, υποστήριξη του αναπνευστικού και πρόληψη των δευτερογενών λοιμώξεων. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για την πρόληψη της νόσησης ούτε ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη από τον ιό του ΔΝ.

Ο μόνος τρόπος για τη μείωση της λοίμωξης στους ανθρώπους είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου και η εκπαίδευση των ανθρώπων σχετικά με τα μέτρα που μπορούν να λάβουν για να μειώσουν την έκθεση στον ιό.

Αποφεύγουμε τα κουνούπια και τα τσιμπήματα με τους εξής τρόπους:
-Φορώντας κατάλληλα ενδύματα και καλύπτοντας όσο γίνεται περισσότερο το σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια, ανοιχτόχρωμα, φαρδιά ρούχα)
– Χρησιμοποιώντας εντομοαπωθητικά στο σώμα και στο χώρο που καθόμαστε (ταμπλέτες κλπ)
-Προσέχοντας τα τσιμπήματα στις ώρες από το σούρουπο μέχρι το χάραμα (μεγαλύτερη δραστηριότητα των κουνουπιών)
– Χρησιμοποιούμε μέσα και γύρω από το σπίτι αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες), κουνουπιέρες, ανεμιστήρες και κλιματιστικά
-Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για εξωτερικό φωτισμό (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια)
-καλό κούρεμα του γρασιδιού και απομάκρυνση στάσιμων νερών από λεκάνες, υδρορροές, γλάστρες και άλλα μέρη του κήπου.
-Ποτίζουμε κατά προτίμηση το πρωί.

Τα ενδεικνυόμενα μέτρα προστασίας από κουνούπια είναι διαθέσιμα αναλυτικά στην ιστοσελίδα του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ και στα τηλέφωνα 2105212054 και 2105212000

Άρθρο του Αργύριου Τσακάλη, Ειδικού Παθολόγου- Μετεκπαιδευθέντα στο Σακχαρώδη Διαβήτη, ο οποίος διαμένει στο Άργος Ορεστικό και διατηρεί ιατρείο στη Νεάπολη Κοζάνης

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here